Przejdź do treści
Strona główna » Publikacje naukowe o koenzymie Q10 » Potencjalne możliwości zastosowania koenzymu Q10 w chorobach układu krążenia

Potencjalne możliwości zastosowania koenzymu Q10 w chorobach układu krążenia

Potencjalne możliwości zastosowania koenzymu Q10 w chorobach układu krążenia

prof. med. Józef Drzewoski

Potencjalne możliwości zastosowania koenzymu Q10 (CoQ10) w wewnętrznej warstwie błon mitochondrialnych stwierdzono w 1956 roku. Wkrótce potem wykazano jego udział w przenoszeniu elektronów pomiędzy flawoproteinami i cytochromami w łańcuchu oddechowym. W związku z tym wywiera on dominujący wpływ na oksydatywną fosforylację i syntezę ATP. Wynikiem prawidłowego przebiegu tych procesów jest dostarczenie bioenergii niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Stwierdzenie powyższych faktów było wystarczającym powodem do przyjęcia założenia sformułowanego przez wybitnego biochemika amerykańskiego prof. Karla Folkersa, że niedobór CoQ10 powoduje defekt bioenergetyczny, a ten z kolei prowadzi do wystąpienia klinicznych objawów niewydolności różnych narządów. Przypuszczenie to zostało następnie wielokrotnie potwierdzone przez różnych badaczy. Wykazali oni bowiem, że w przebiegu niektórych chorób zmniejsza się stężenie endogennego CoQ10 zarówno we krwi jak i w różnych tkankach i narządach.

W badaniach przedklinicznych stwierdzono, że podanie zwierzętom egzogennego CoQ10 zmniejsza skutki niedokrwienia, niedotlenienia i reperfuzji mięśnia sercowego co wiązano z właściwościami antyoksydacyjnymi koenzymu. Zaobserwowano zmniejszenie stopnia uszkodzenia serca u zwierząt otrzymujących równocześnie antybiotyki antracyklinowe i CoQ10.

Wykorzystując te spostrzeżenia rozpoczęto próby oceny przydatności egzogennego CoQ10 w leczeniu sercowopochodnej niewydolności krążenia, choroby niedokrwiennej serca oraz nadciśnienia tętniczego. Podjęto również badania nad skutecznością CoQ10 w zapobieganiu kardiomiopatii indukowanej działaniem leków przeciwnowotworowych (antybiotyków antracyklinowych) u chorych z nowotworami oraz w profilaktyce miażdżycy.
Celowość przeprowadzenia oceny skutków CoQ10 w chorobach serca wynika z powszechnie znanego faktu, że dla prawidłowej czynności tego narządu potrzebny jest stały, wysoki dowóz energii.

Uzyskane dotychczas wyniki są niezwykle interesujące i wskazują na przydatność leczniczą CoQ10. Wykazano m.in. zmniejszenie dolegliwości stenokardialnych, poprawę tolerancji wysiłku, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz korzystny wpływ CoQ10 na lipidy osocza. Zwrócono również uwagę na możliwość antyarytmicznego działania koenzymu.

Większość klinicystów podkreśla, że CoQ10 uzupełnia działanie konwencjonalnych schematów terapeutycznych stosowanych w leczeniu niewydolności krążenia, choroby niedokrwiennej serca i w nadciśnieniu tętniczym.
Egzogenna forma koenzymu jest dobrze tolerowana przez pacjentów, nie wywiera poważnych działań niepożądanych prawdopodobnie dlatego, że organizm człowieka syntetyzuje własny CoQ10.

Wydaje się, że dawkowanie CoQ10 powinno być zindywidualizowane i uwzględniać aktualne stężenie endogennego CoQ10 we krwi. Nie zawsze jest to jednak możliwe i dlatego zaleca się doustne podanie tego związku w dawce od 30 do 100 mg/dobę. Stwierdzono, że w wyniku stosowania CoQ10 w dawce 100 mg dziennie, jego zawartość w tkankach wzrosła z 18% do 88%. Zwiększenie stężenia CoQ10 we krwi i w mięśniu sercowym korelowało z poprawą stanu klinicznego i parametrów hemodynamicznych.

Pozzi i wsp. [5] wykazali, że kapsułki zawierające CoQ10 rozpuszczony w lecytynie sojowej, charakteryzuje największa biodostępność. pole pod krzywą stężeń leku względem czasu (AUC0-24h) po podaniu 100 mg CoQ10 w kapsułce było 2-3 krotnie większe niż AUC0-24h obliczone dla trzech porównywanych form tego leku.

Piśmiennictwo:

1. Battino M. i wsp.: Int. J. Tiss. Reac. 1990, XII(3), 137
2. Crane F. i wsp.: biochim. Biophys. Acta 1957, 25, 220
3. Folkers K. i wsp.: Biomedical and clinical aspects of coenzyme Q20.
Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam-Oxford-New York, 1977, 299.
4. Littaru G.P. i wsp.: Int. J. Tiss. Reac. 1990 XII(3), 145.
5. Pozzi i wsp. Eur. J. Pharm. biopharm 1991, 4, 243.